CO WYDARZYŁO SIĘ 15 MARCA?
Co wydarzyło się 15 marca?

Tego dnia 1948 roku rotmistrz Witold Pilecki został skazany na karę śmierci przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie
Rotmistrz, polski żołnierz i członek Armii Krajowej, Witold Pilecki został skazany na karę śmierci 15 marca, a wyrok wykonano 25 maja w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej poprzez strzał w tył głowy. Egzekucje przeprowadził Piotr Śmietański zwany „Katem z Mokotowa”. Wcześniej był torturowany i oskarżony o szpiegostwo na rzecz rządu Polski na emigracji.
Witold Pilecki i kara śmierci
15 marca 1948 roku rotmistrz został skazany na karę śmierci, którą wykonano 25 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim poprzez strzał w tył głowy. Pilecki pozostawił żonę, córkę i syna. Prezydent Bolesław Bierut nie zgodził się na ułaskawienie.

Podpisano dodatkowy protokół do Traktatu Wersalskiego zatwierdzający ostatecznie wschodnią granicę II Rzeczypospolitej i uznający tym samym przynależność do niej Galicji Wschodniej i Wileńszczyzny.

W Warszawie zmarł Wojciech Młynarski, poeta, satyryk, artysta kabaretowy, autor i wykonawca piosenek, a także librecista, scenarzysta i reżyser teatralny; autor ponad 2 tys. tekstów: piosenek lirycznych, ballad, „obrazków obyczajowych”, piosenek „szlagwortowych” i songów politycznych; pozostawił w pamięci takie utwory, jak „Prześliczna wiolonczelistka”, „Jesteśmy na wczasach”, „Niedziela na Głównym”, „Z kim ci tak będzie źle jak ze mną”, „Jeszcze w zielone gramy”, „Polska miłość”; wiele ich tytułów, czy wyjętych z nich fraz, weszło na trwałe do potocznego języka polskiego w charakterze porzekadeł czy przysłów – np. „róbmy swoje”, „przyjdzie walec i wyrówna”, „w Polskę idziemy”, „po co babcię denerwować?”.

W Warszawie zmarł prof. Stanisław Lorentz, historyk sztuki, muzeolog, wieloletni dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie (1935–1982).
Tego dnia 1990 w Warszawie powstał Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej (ŚZŻAK) powstał z potrzeby upamiętnienia i propagowania działań oraz osiągnięć żołnierzy Armii Krajowej.
Organizacja ta powstała w 1989 roku, co miało miejsce w trakcie uroczystości z okazji 45. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, a oficjalnie ŚZŻAK założono na I Walnym Zjeździe w dniach 14-15 marca 1990 z połączenia Stowarzyszenia Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz organizacji kombatanckich na obczyźnie.
Tego dnia 2011 rozpoczęła się wojna domowa w Syrii, która trwa do dziś
Wojna domowa w Syrii rozpoczęła się w marcu 2011 roku i trwa do dziś. Przyczyną konfliktu był sprzeciw społeczeństwa wobec autorytarnej władzy i narastającej nierówności społecznej. Protesty zaczęły się od pokojowych manifestacji przeciwko rządom prezydenta Baszara al-Asada, ale szybko przerodziły się w walce między siłami rządowymi a rebeliantami.
Tego dnia 1869 roku w Kaliszu urodził się Stanisław Wojciechowski – działacz spółdzielczy, prezydent II RP
Stanisław Wojciechowski w młodości związany był ze Związkiem Młodzieży Polskiej „Zet” oraz ze Zjednoczeniem Robotniczym. Później przez pewien czas działał w PPS, a w latach 1895-1905 znalazł się we władzach tej partii. Przez kilka lat przebywał w Anglii, gdzie spotkał się z tamtejszym ruchem spółdzielczym i po powrocie do Polski zajmował się jego adaptacją w kraju.
Był także redaktorem „Przedświtu”, a w latach 1911-1915 działał w Zarządzie Warszawskiego Związku Stowarzyszeń Spożywczych. W niepodległej Polsce związał się politycznie z PSL „Piast”, a w latach 1918-1922 był wykładowcą w Wyższej Szkole Handlowej. Po zabójstwie Gabriela Narutowicza został wybrany w grudniu 1922 r. na prezydenta II RP – zrezygnował z tej funkcji po zamachu majowym Piłsudskiego w 1926 r.
Tego dnia 1781 roku miała miejsce nierozstrzygnięta bitwa pod Guilford Court House
Bitwa pod Guilford Court House rozegrała się podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Wojska brytyjskie pod dowództwem Charles Cornwallis starły się z oddziałami amerykańskimi, pod wodzą Nathanael’a Greene’a.
Bitwa trwała 90 minut. Brytyjczycy utrzymali się na polu bitwy a w sensie technicznym byli zwycięzcami, pokonali Amerykanów, ale stracili niemal 25% ludzi. Przywódca partii wigów w parlamencie i przeciwnik wojny Charles James Fox o tym pyrrusowym zwycięstwie powiedział:
Jeszcze jedno takie zwycięstwo i koniec z brytyjską armią!
Mimo niewielkiej liczby zaangażowanych oddziałów, bitwa ta uważana jest za jedną z najważniejszych całej wojny.
Tego dnia 1978 roku w Warszawie zmarł Aleksander Kamiński „Hubert”, „Juliusz” „Górecki”, „Kamyk”
Aleksander Kamiński, pedagog, wychowawca, twórca metodyki zuchowej, instruktor harcerski, harcmistrz, żołnierz Armii Krajowej oraz jeden z ideowych przywódców Szarych Szeregów. Autor takich książek jak Kamienie na szaniec czy Zośka i Parasol.
Odznaczony: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP” (pośmiertnie), Medal „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata (pośmiertnie).
W chwili śmierci miał 75 lat, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym obok kwatery Szarych Szeregów na warszawskich Powązkach.
Tego dnia 1848 roku wybuchło powstanie węgierskie
Powstanie węgierskie wybuchło 15 marca. Węgrzy na fali rewolucji w Paryżu i Wiedniu postanowili zbrojnie walczyć o swoje postulaty. Domagali się m.in zniesienia cenzury, powołania niezależnego rządu węgierskiego, równości wobec prawa dla wszystkich obywateli i likwidacji pańszczyzny
Naczelnym wodzem powstania od 1849 roku był generał Józef Bem.
Mimo zaciętych walk 13 sierpnia 1849 roku powstanie upadło.
Tego dnia 1765 roku król Stanisław August Poniatowski powołał do życia Akademię Szlacheckiego Korpusu Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej (tzw. Szkoła Rycerska)
Szkoła Rycerska została usytuowana w Pałacu Kazimierzowskim, a pierwszym komendantem został książę Adam Kazimierz Czartoryski. Król wyłożył na szkołę 1,5 mln zł z własnej kieszeni. Program opracowany przy współudziale Anglika Johna Linda przewidywał 5 letni tok nauczania. Szkoła uczyła młodzież szlachecką prawa, historii, geografii, języków obcych, a także fechtunku, jazdy konnej, tańców i muzyki.
-
W życie weszło nowe prawo dewizowe, legalizujące prywatny handel walutą.
-
Powstało Stowarzyszenie Łemków.
-
Premiera filmu „Ryś” w reżyserii Stanisława Różewicza.
-
W Gdańsku doszło do największej manifestacji związanej z tzw. wydarzeniami marcowymi; wzięło w niej udział ok. 20 tys. osób m.in. studentów i robotników; doszło do walk ulicznych z Milicją Obywatelską.
-
W Warszawie podpisano „Układ o Przyjaźni, Współpracy i Wzajemnej Pomocy” pomiędzy PRL a NRD.
-
W Brukseli zmarł Akiba Rubinstein, jeden z najlepszych polskich szachistów, członek polskiej reprezentacji, która zdobyła złoty medal na III Olimpiadzie Szachowej w Hamburgu (1930).
-
Do Egiptu wyruszyła pierwsza polska wyprawa archeologiczna, którą kierował profesor Kazimierz Michałowski, uważany za założyciela polskiej szkoły archeologii śródziemnomorskiej.
-
W Chrzanowie urodził się Andrzej Grabowski, aktor, od wielu lat związany z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie; wystąpił m.in. w serialach „Boża podszewka”, „Pitbull”, „Świat według Kiepskich”, a także w filmach „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”, „Mała Moskwa” i „Tajemnica Westerplatte”.
-
Polska wystąpiła z Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju.
-
W Świdnicy urodził się Tomasz Tryzna, pisarz, scenarzysta, autor powieści „Panna Nikt”, sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę.
-
W Londynie powołano Instytut Józefa Piłsudskiego.
-
Centralny Komitet Żydów Polskich przesłał do premiera Edwarda Osóbki-Morawskiego memoriał, w którym informował rząd o „nowej fali morderstw antyżydowskich” w Polsce.
-
Powstał konspiracyjny Komitet Porozumiewawczy Organizacji Polski Podziemnej, który zrzeszał antykomunistyczne stronnictwa, m.in. Stronnictwo Niezawisłości Narodowej i Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”.
-
Deklaracja Rady Jedności Narodowej „O co walczy Naród Polski?”.
-
Rozpoczęła się trzecia bitwa o Monte Cassino, w której uczestniczył korpus nowozelandzki, wspierany przez dywizję hinduską; po 11 dniach walk sprzymierzeni wycofali się, ponosząc ogromne straty.
-
W Siedliskach w Małopolsce niemieccy funkcjonariusze Sonderdienstu zamordowali pięcioosobową rodzinę Baranków oraz czterech ukrywanych przez nią Żydów.
-
Ukazał się pierwszy numer konspiracyjnego pisma „Rzeczpospolita Polska”, które było centralnym organem prasowym Delegatury Rządu RP na Kraj.
-
Armia niemiecka przekroczyła granice Czecho-Słowacji zajmując Pragę; Węgrzy rozpoczęli zajmowanie Ukrainy Podkarpackiej; powstanie granicy węgiersko-polskiej.
-
Premiera filmu „Kobiety nad przepaścią”, w reżyserii Michała Waszyńskiego i Emila Chaberskiego.
-
Uruchomiono kolej linową na Kasprowy Wierch.
-
W Krakowie urodził się Jerzy Hoffman, reżyser filmowy, twórca m.in. ekranizacji „Trylogii” Henryka Sienkiewicza oraz filmów „Prawo i pięść”, „Znachor”, „Trędowata”.
-
W Pniewach urodził się Jerzy Sobociński, wielkopolski rzeźbiarz, autor licznych pomników, m.in. Pomnika Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie.
-
W Warszawie odbył się Zjednoczeniowy Kongres Chłopski, w czasie którego powołano Stronnictwo Ludowe (SL). Prezesem Rady Naczelnej SL został Wincenty Witos.
-
W Warszawie urodził się Jerzy Dobrowolski, aktor, reżyser, satyryk, twórca kabaretów „Koń” i „Owca” oraz radiowych audycji satyrycznych, popularność przyniosły mu role komediowe w filmach: „Jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę”, „Poszukiwana, poszukiwany”, „Nie ma róży bez ognia”, „Hydrozagadka”.
-
W Piotrowicach urodziła się Irena Laskowska, aktorka, znana m.in. z ról w filmach „Ostatni dzień lata”, „Krzyżacy”, „Salto”, „Pornografia”.
-
Rewolucja lutowa: abdykacja cara Mikołaja II Romanowa.
-
W Lublinie urodził się Józef Czechowicz, poeta, dziennikarz, autor m.in. „Poematu o mieście Lublinie” i tomików „Kamień”, „W błyskawicy”, „Nuta człowiecza”; ochotnik w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
-
W Lisich Jamach pod Lubaczowem urodził się Franciszek Misztal, inżynier, konstruktor lotniczy, współtwórca projektu PZL.23 Karaś i PZL.38 Wilk.
-
W Warszawie urodził się Kazimierz Bagiński, polityk, działacz ludowy, poseł na Sejm II RP, więzień brzeski; w latach II wojny światowej wiceprzewodniczący Rady Jedności Narodowej, aresztowany przez NKWD i skazany w „procesie szesnastu”.
-
W Paryżu ukazał się pierwszy numer „Trybuny Ludów”, dziennika politycznego założonego i redagowanego przez Adama Mickiewicza.
-
W Warszawie zmarł Fryderyk Albert Lessel, architekt, autor m.in. przebudowy warszawskich pałaców: Błękitnego i Jabłonowskich.
-
W Warszawie urodził się Adam Prażmowski, astronom, astrofizyk, konstruktor urządzeń służących do obserwacji nieba, badacz zjawisk polaryzacji światła.
-
W Tulczynie na Podolu zmarł Stanisław Szczęsny Potocki, przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego, marszałek konfederacji targowickiej.
-
Urodził się Józef Sowiński, generał, jeden z dowódców Powstania Listopadowego; obrońca reduty na Woli, uwieczniony m.in. w poemacie Juliusza Słowackiego „Sowiński w okopach Woli”.
-
W Zamościu uroczyście otwarto ufundowaną przez Jana Zamoyskiego Akademię.
-
Powołana przez sejm komisja, pod przewodnictwem biskupa kujawskiego Stanisława Karnkowskiego, przedstawiła ustawę regulującą relacje Gdańska z Rzeczpospolitą, tzw. statuty Karnkowskiego.
-
W Lubowli odbył się zjazd monarchów, w którym uczestniczyli: cesarz Zygmunt Luksemburczyk, król Władysław II Jagiełło i książę Witold. Cesarz zobowiązał się do po pokrycia kontrybucji nałożonej na Krzyżaków, dając jako zastaw trzynaście miast spiskich, które pozostały przy Polsce do połowy XVIII w.
-
W Gnieźnie zakończyło się spotkanie księcia Bolesława z cesarzem Ottonem III, tzw. zjazd gnieźnieński.
15 marca 1944 roku „Międzynarodówkę” w roli hymnu ZSRR zastąpiła nowa, specjalnie napisana w tym celu pieśń autorstwa Siergieja Michałkowa i Gabriela El-Registana do muzyki Aleksandra W. Aleksandrowa. Charakterystyczna pieśń zaczynająca się od słów „Niezłomny nasz związek republik swobodnych” była elementem krzepnięcia komunistycznego państwa i jego przejścia od konstruktu rewolucyjnego do imperialnego. Pieśń zawierająca odwołania do Stalina po jego śmierci była wykonywana jedynie instrumentalnie. W 1977 roku zmodyfikowano jej słowa. Po upadku ZSRR przestała być hymnem Rosji, jednak w 2000 roku, z inicjatywy Władymira Putina, znowu z nowymi słowami, ponownie stała się hymnem państwa rosyjskiego:
-
-
- https://historykon.pl
-
Joana100
Ostatnie wpisy Joana100 (zobacz wszystkie)
- Badanie: Przerywany post jest kluczem do walki z pandemią cukrzycy - 30 marca 2023
- FDA twierdzi, że „uratuje życie”, wyciszając mowę w Internecie, upewniając się, że nikt nie będzie mógł mówić o medycynie naturalnej, profilaktyce ani leczeniu - 29 marca 2023
- Naukowcy przyznają, że EBOLA wyciekła również z laboratorium - 29 marca 2023