Żylaki są efektem stanu chorobowego wewnątrz organizmu człowieka. Pojawiają się w różnych partiach jego ciała, ale najczęściej dotyczą nóg, o których estetyczny wygląd zabiegają przede wszystkim kobiety. Zaawansowane technologie medyczne pomagają im w tej nierównej walce. Jednak zgłębienie problemu i profilaktyka to lepszy wybór niż późniejsze leczenie, warto więc przyswoić sobie kluczowe informacje. Co oznaczają te widoczne żyły? Czy można na nie „zapracować”? Jak zapobiegać tym dolegliwościom?

TYM PRZYCISKIEM POSTAW KAWĘ MOŻESZ ODBLOKOWAĆ TREŚCI PREMIUM I DOSTĘP DO STREAM LIVE

GBALLGIGGSPHOTO / Shutterstock

SPIS TREŚCI

• Ogólna charakterystyka i klasyfikacja żylaków
• Żylaki kończyn dolnych i ich powikłania
• Co „lubią” żylaki?
• Skuteczne sposoby zapobiegania żylakom

1. Żylaki najczęściej pojawiają się na nogach. To problem nie tylko estetyczny, ale również zdrowotny
2. Wiele osób ignoruje pierwsze sygnały tworzenia się żylaków, czyli uczucie ciężkości nóg, mrowienia i pulsowania
3. Wyjaśniamy, kto jest najbardziej narażony na żylaki i jakie nawyki sprawiają, że ryzyko ich pojawienia się rośnie

Ogólna charakterystyka i klasyfikacja żylaków

Żylaki to kręte, poszerzone naczynia żylne. Przepływająca w nich krew płynie w odwrotną stronę, a czasem też ulega zatrzymaniu, tworząc zakrzepy. Specjaliści klinik flebologicznych, gdzie są dokonywane małoinwazyjne, skuteczne metody leczenia żylaków zwracają uwagę, by nie traktować ich jako chorobę, a objaw, gdyż stanowią mechanizm rozładowujący zwiększone ciśnienie żylne w układzie naczyniowym. Te zmienione przez zwyrodnienia żyły mogą występować niemal wszędzie, dlatego warto wiedzieć, że dzieli się je na żylaki:

1. kończyn dolnych,
2. przełyku,
3. odbytu,
4. pęcherza moczowego,
5. macicy i pochwy,
6. krocza i sromu,
7. powrózka nasiennego.

Kolejna klasyfikacja dotyczy sposobu ich rozwoju i pozwala podzielić je na dwa rodzaje, wśród których wyróżniono żylaki:

1. pierwotne, czyli powstałe pod wpływem różnych, negatywnych czynników i zachowań człowieka sprzyjających ich rozwojowi;
2. wtórne, które są wywołane chorobami uszkadzającymi zastawki i powodujące refluks w układzie żylnym skutkujący zwiększeniem ciśnienia krwi.

Ponadto typy tych nieestetycznych żył dzieli się też ze względu na objawy kliniczne, wśród których można wyróżnić:

1. teleangiektazje – drobne naczynia zwane potocznie pajączkami występujące na udach, a także podudziach ze szczególnym natężeniem w okolicach dołów podkolanowych i kostek;
2. przewlekłą niewydolność żylną,

oraz żylaki:

1. siatkowate – niewielkie naczynia atakujące dużą część kończyny dolnej,
2. głównych pni żylnych – widoczne naczynia pojawiające się na goleniach z tendencją do powiększania się,
3. innych żył – naczynia o rozmiarze znacznie większym niż przykładowo żylaki pniowe.

Zobacz: Jakie są choroby układu krwionośnego?

Żylaki kończyn dolnych i ich powikłania

Choroba żylna atakująca najczęściej nogi powinna zawsze zostać rozpoznana przez specjalistę. Diagnostyka za pomocą badania USG Doppler polega na ocenie przepływu krwi w tętnicach dużych i żyłach oraz wskazaniu ewentualnych schorzeń. Umożliwia to lekarzowi obranie najlepszej drogi leczenia. Wiele osób ignoruje występowanie żylaków. Niestety z czasem dają one o sobie znać, a narastające problemy są coraz bardziej uciążliwe. Ich początkowa faza objawia się w postaci:

1. uczucia ciężkości w nogach,
2. „niespokojnych nóg”, które utrudniają zasypianie.

Kolejny etap rozwoju tych poszerzonych naczyń żylnych to:

1. bóle o charakterze piekąco-palącym, 
2. świąd,
3. mrowienie,
4. pulsowanie,
5. kurcze mięśniowe,
6. obrzęk stawu skokowego i goleni.

Intensywność odczuwania boleści jest tu bardzo subiektywna, bo uzależniona od wielkości i widoczności żylaków pacjenta. Zbyt późno podjęte leczenie może spowodować liczne komplikacje zagrażające zdrowiu, a nawet życiu. Najcięższe powikłania takich zmian to:

1. zapalenie żył powierzchniowych prowadzące nawet do zatorowości płucnej,
2. zakrzepowe zapalenie żył głębokich to znaczy zakrzepica żylna,
3. krwotok z pękającego żylaka,
4. plamica, czyli czerwone punkciki czasem zlewające się w większe plamy tworzące trudno gojące się wybroczyny.

Co „lubią” żylaki?

Wielu lekarzy i badaczy uważa, że pewne rodzaje żylaków to przypadłość genetyczna związana z nieprawidłowościami ścian żylnych, do których należy podatność na ich rozciąganie. Inna grupa specjalistów uznaje tę tezę za mit, tak samo, jak zwalczanie problemów z żyłami u kobiet dopiero po urodzeniu dzieci bądź fakt, iż żylaki lubią powracać mimo wcześniejszego wyleczenia. Wbrew tym rozbieżnościom wszyscy są zgodni, jeśli chodzi o pewne „upodobania” żylaków.

Na tę dolegliwość cywilizacyjną zapada co druga kobieta i co piąty mężczyzna po 40-dziestym roku życia. Nie ma więc wątpliwości, że te przypadłości żylne szczególnie „polubiły” płeć żeńską. Rozwijają się one pod wpływem wielu niekorzystnych czynników, często niezależnych od człowieka, a czasem on sam mniej lub bardziej świadomie powoduje rozwój tych schorzeń.

Ulegające uwypukleniu i dlatego widoczne gołym okiem żylaki nóg są konsekwencją nadciśnienia w żyłach i zarazem efektem ich uszkodzenia. Czynniki, które je powodują to między innymi obowiązki zawodowe związane z długotrwałym staniem albo siedzeniem, czy zaburzenia hormonalne. Ciąża, podczas której ulega zwiększeniu objętość krwi, a powiększona macica daje ucisk na żyły, skutkuje też problemami w obszarze kończyn dolnych. Ponadto podeszły wiek człowieka sprzyja powstawaniu tego uciążliwego objawu.

Kolejna grupa przyczyn powstawania problemów żylnych nóg to następstwo wieloletnich „starań” ich posiadaczy. Związana jest ona z niezdrowym i niehigienicznym trybem życia, który przejawia się w:

1. braku ruchu,
2. wielogodzinnym trzymaniu nogi założonej na nogę w pozycji siedzącej,
3. niestosowaniu odpowiednio zbilansowanej diety oraz niedoborami błonnika i witaminy C, 
4. długim i częstym chodzeniu w zbyt wysokich butach,
5. nagminnym dźwiganiu ciężarów,
6. paleniu papierosów,
7. piciu alkoholu.

Żylaki przełyku, czyli nieprawidłowości żylne tworzące się w jego dolnej części powstają, gdy krew ma trudności w krążeniu z powodu chorób wątroby. Może być to związane z jej wirusowym zapaleniem typu B i C, autoimmunologicznymi przypadłościami, polekowym uszkodzeniem bądź problemami w obrębie dróg żółciowych. Te poszerzone żyły są też efektem wrodzonych dolegliwości metabolicznych, do których zaliczana jest choroba Wilsona albo cukrzyca o podłożu genetycznym. Uszkodzenie wątroby wywołane nadużywaniem alkoholu czy jeden z dwóch rodzajów cukrzycy wynikający z otyłości stanowią z kolei schorzenia spowodowane negatywnym działaniem człowieka.

Hemoroidy zwane inaczej żylakami odbytu to bolesna i niezwykle uciążliwa dolegliwość. Niestety są one objawem nie tylko zmiany rytmu wypróżnień czy ciąży, ale przede wszystkim złych nawyków ich posiadaczy, a zaliczają się do nich:

1. otyłość, 
2. dieta uboga w błonnik,
3. zbyt długie przebywanie w pozycji siedzącej lub stojącej,
4. nadużywanie alkoholu.

W odniesieniu do żylaków pochwy, pęcherza moczowego czy powrózka nasiennego niełatwo dopatrzyć się czynników wywołanych nieodpowiedzialnym działaniem człowieka. Jednak w przypadku żylaków macicy obok uwarunkowań genetycznych i powikłań po porodzie tryb życia kobiety ma znaczący wpływ na ich pojawienie się i związany jest nierzadko z:

1. nadwagą,
2. brakiem aktywności fizycznej,
3. przewlekłymi zaparciami będących też powodem nieodpowiedniej diety,
4. częstymi kąpielami w zbyt gorącej wodzie.

Skuteczne sposoby zapobiegania żylakom

Znając już wymienione czynniki wpływające na powstawanie żylaków gołym okiem widać, że niefrasobliwe, ludzkie działania przyczyniają się do nich w takim samym stopniu jak te niezależne od ich postępowania. Wysoka masa ciała, nieodpowiednia dieta, używki, brak ruchu lub nadmierny wysiłek i złe nawyki w połączeniu ze zbyt późnym poddaniem się szczegółowym badaniom to „praca” zmierzająca do uzyskania dolegliwości żylnych.

Zmiana trybu życia i pielęgnowanie dobrych przyzwyczajeń pozytywnie wpływa na lepszą kondycję żył, więc chroni przed dotkliwymi powikłaniami wywołanymi przez powiązane z nimi choroby. Mówiąc stop żylakom, należy wdrożyć mocne postanowienia dotyczące dbania o zdrowie i konsekwentnie je realizować.

Systematyczny ruch i przemyślana dieta to najważniejsze kwestie. Półgodzinne ćwiczenia każdego dnia (marsz, rowerek, wspinanie się na palcach), wyeliminowanie soli z posiłków oraz zastąpienie pożywienia wysoko przetworzonego tym zdrowym i bogatym w błonnik (orzechy, kasze, otręby, warzywa) może zdziałać cuda.

W profilaktyce żylaków niezmiernie ważna jest pozycja w czasie siedzenia. Zastąpienie przyzwyczajenia zakładania nogi na nogę naprzemiennym unoszeniem do góry pięt i palców zapewnia znacznie lepsze ukrwienie nóg. Ponadto antidotum dla wielogodzinnej, siedzącej lub stojącej pozycji są krótkie przerwy w celu tak zwanego rozprostowania kości czy użycie podnóżka, co daje możliwość zmiennego oparcia tam każdej ze stóp. Leżenie przez około kwadrans w ciągu dnia z uniesionymi nogami ułożonymi powyżej poziomu serca usprawnia odpływ krwi płynącej z kończyn dolnych.

W trosce o żyły należy zadbać o odpowiednią garderobę. Warto więc usunąć z niej zbyt obcisłe ubrania, a także zminimalizować noszenie bardzo wysokich obcasów. Dobrze też zaopatrzyć się w przeciwżylakową bieliznę, która przynosi ulgę nogom i gwarantuje duży komfort stopom również w trakcie długich podróży. Obecnie na rynku można zakupić tą służącą zarówno do profilaktyki żylaków, jak i wspomagającą ich leczenie.

Warto też stosować różne preparaty zawierające rutynę i diosminę, które wspomagają żyły i działają przeciwzakrzepowo. Mają one swoje zastosowanie w profilaktyce i leczeniu żylaków. Poprawiają napięcie ścian żylnych naczyń krwionośnych, zapewniają znacznie lepsze krążenie, a także łagodzą częste obrzęki kończyn dolnych.

Wystarczy dopilnować tych kilku podstawowych zasad. Wówczas błędne postępowanie sprzyjające powstawaniu różnych problemów z żyłami obraca się w „pracę” przeciwko nim. Sprzyja ona doskonałej kondycji i estetyce nóg, a wtedy ich widok oraz wyjątkowa sprawność cieszą człowieka przez długie lata.

https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-krazenia,tak-pracujesz-na-zylaki