Co wydarzyło się 19 kwietnia?
Co wydarzyło się 19 kwietnia?
w USA, w stanach Massachusetts, Wisconsin i Maine, świętuje się dziś Dzień Patriotów (Patriot’s Day), upamiętniający bitwę pod Lexington i Concord z 1775 roku, będącą pierwszą potyczką wojsk brytyjskich z oddziałami zbuntowanych kolonii amerykańskich. To właśnie w tej bitwie oddziały tzw. Minuteman, czyli mobilizowanych ad hoc milicji, zadały ciężkie straty „czerwonym kurtkom”. Najważniejszym wydarzeniem powiązanym ze świętem jest Maraton Bostoński, rozgrywany zawsze w trzeci poniedziałek kwietnia.
19 kwietnia 1882 roku urodził się Getúlio Vargas – brazylijski dyktator, rządzący państwem od 1930 roku, kiedy to po przeprowadzeniu zamachu stanu władzę powierzyli mu wojskowi. Jego rządy były typowym rodzajem dyktatury południowoamerykańskiej w tym czasie. Opierały się na nacjonalizmie i populizmie, były silnie etatystyczne oraz czerpały inspiracje z faszyzmu europejskiego, zwłaszcza w wersji włoskiej. Opierały się przede wszystkim na poparciu klasy średniej oraz burżuazji. W 1934 roku Vargas ogłosił powstanie autorytarnego „Nowego Państwa”. W czasie II wojny światowej zbliżył się do aliantów, wysyłając m.in. oddziały wojskowe do Włoch. Obalony w 1945 roku, do władzy wrócił w 1951 roku, przeprowadził reformy socjalne, jednak w 1954 roku stracił władzę i popełnił samobójstwo. W 1935 roku odznaczono go Orderem Orła Białego.
w 1979 lat temu podjęto próbę wysadzenia pomnika Włodzimierza Lenina w Nowej Hucie, ostatecznie jednak tylko go uszkodzono. W latach PRL, w związku z kilkuletnim pobytem „Wodza Rewolucji” w Krakowie i Tatrach, w miejscach tych w szczególny sposób celebrowano postać Lenina, czego przykładem był właśnie nowohucki pomnik.
35 lat temu zmarł Jonasz Kofta – poeta, malarz, satyryk, publicysta. Najbardziej znany jako autor wielu wspaniałych piosenek, a często również ich wykonawca. Przypomnijmy najbardziej znaną z nich:

Tego dnia 1238 roku zmarł książę Henryk I Brodaty ze śląskiej linii dynastii Piastów
Henryk I Brodaty uznawany jest przez historyków za jednego z najwybitniejszych Piastów okresu rozbicia dzielnicowego.
/
19 marca 1542 roku urodził się Jan Zamoyski
Jan Zamoyski – Doszedł do wielkich zaszczytów. Został nominowany na hetmana wielkiego koronnego oraz kanclerza wielkiego koronnego. Był najpotężniejszą osobą po królu w Rzeczypospolitej. Stał się jednym z najbogatszych magnatów, posiadał 11 miast i ponad 200 wsi oraz jako dzierżawca dóbr królewskich 12 miast i 612 wsi.
Tego dnia 1877 roku miała miejsce bitwa pod Tabaruzaką
Bitwa pod Tabaruzaką rozegrała się w ramach buntu Satsumy, pomiędzy wojskami cesarskimi a buntownikami Takamori Saigō. Generał wojsk cesarskich Aritomo Yamagata, nakazał atak frontalny na główne siły buntowników. Wywiązała się zażarta walka, która trwała kilka dni. Ostatecznie mimo sporych strat lecz dzięki lepszemu wyposażeniu, cesarscy odnieśli zwycięstwo. Rebelianci utracili możliwość dalszej walki. Skupiając się już tylko na działaniach partyzanckich.
Bunt Satsumy został ukazany w filmie „Ostatni Samuraj”
Tego dnia 1643 roku miała miejsce bitwa pod Hopton Heath
Bitwa pod Hopton Heath rozegrała się w trakcie wojny domowej w Anglii miedzy siłami parlamentu a rojalistami. Bitwa zakończyła się wieczorem, a zwycięska strona do tej pory nie jest jasno określona. Jedni twierdzą, że parlamentarzyści stali jeszcze wieczorem na polu bitwy a rojaliści się lekko cofnęli. Drudzy uważają, że rano rojaliści zajęli całe pole a wojska parlamentu się wycofały.
Tego dnia 1971 roku zmarła Antonina Żabińska, polska pisarka, przez męża Jana Żabińskiego związana z Ogrodem Zoologicznym w Warszawie.
Antonina Żabińska urodziła się 18 lipca 1908 roku w Petersburgu. Podczas II wojny światowej na terenie ZOO wraz z mężem ukrywała uciekinierów z warszawskiego getta. W 1965 roku Żabińscy za tą działalność zostali uhonorowani przez izraelski instytut Jad Waszem tytułem „Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata”.
Antonina Żabińska zmarła 19 marca 1971 roku. W chwili śmierci miała 63 lata, została pochowana na cmentarzu powązkowskim w Warszawie.
W 2008 roku pośmiertnie została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
-
W Poznaniu urodziła się Zofia Czerwińska, aktorka, związana z warszawskim Teatrem Syrena; znana m.in. z ról w serialach „Czterdziestolatek” i „Alternatywy 4”.
-
W Sieniawie zmarł książę Adam Kazimierz Czartoryski, generał ziem podolskich (1758–1794), członek Familii, od 1768 r. komendant Szkoły Rycerskiej, działacz Komisji Edukacji Narodowej, poseł na Sejm Czteroletni, zwolennik Konstytucji 3 maja; pisarz, krytyk literacki, mecenas sztuki.
-
W Zbrosławicach zmarł prof. Marian Zembala, kardiochirurg, wieloletni dyrektor Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu (SCCS), minister zdrowia w 2015 r. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.
-
W Warszawie zmarł prof. Zygmunt Kubiak, znawca kultury antycznej, autor „Mitologii Greków i Rzymian”.
-
W Warszawie zmarła Teresa Tuszyńska, aktorka, modelka, znana z ról w filmach „Rozwodów nie będzie”, „Tarpany”, „Biały niedźwiedź”, „Poczmistrz”; największą popularność przyniosła jej rola Margueritte w filmie Janusza Morgensterna „Do widzenia, do jutra”.
-
W Fort Meyers na Florydzie zmarł Leopold Tyrmand, prozaik, publicysta, krytyk muzyczny, popularyzator jazzu, autor m.in. powieści „Zły”, „Życie towarzyskie i uczuciowe” oraz „Dziennika 1954”.
-
Premiera filmu „Lata dwudzieste lata trzydzieste” w reżyserii Janusza Rzeszewskiego.
-
Kryzys Bydgoski: delegacja NSZZ „Solidarność”, m.in. Jan Rulewski, została pobita przez funkcjonariuszy SB w czasie sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy.
-
W Chełmnie urodził się Grzegorz Mielcarski, piłkarz, zawodnik m.in. Olimpii Poznań, Górnika Zabrze, FC Porto, czterokrotny mistrz Portugalii, srebrny medalista Igrzysk Olimpijskich w 1992 roku.
-
Premiera filmu Jerzego Stefana Stawińskiego i Heleny Amiradżibi „Kto wierzy w bociany?”.
-
W czasie spotkania z aktywem partyjnym w Sali Kongresowej PKiN w Warszawie Władysław Gomułka potępił „antyradzieckie prowokacje” w trakcie przedstawień „Dziadów” i podkreślił żydowskie pochodzenie „inspiratorów” zajść na Uniwersytecie Warszawskim, „znanych z rewizjonistycznych wystąpień i poglądów”.
-
W Puławach urodziła się Agnieszka Pilaszewska, aktorka warszawskiego Teatru Współczesnego; wystąpiła m.in. w filmie „Polska śmierć”, w serialach „Miodowe lata” i „Glina”, a także w spektaklu telewizyjnym „Miś Kolabo”.
-
W zakładzie karnym przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie wykonany został wyrok śmierci na Stanisławie Wawrzeckim, głównym oskarżonym w tzw. aferze mięsnej.
-
W Strasburgu po raz pierwszy obradowało Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne; w 1962 r. Zgromadzenie zostało przekształcone w Parlament Europejski.
-
W Toruniu zmarł prof. Ludwik Kolankowski, historyk, pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
-
W Londynie zmarł Wacław Komarnicki, polityk, prawnik, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego, poseł na Sejm II RP, więzień obozu NKWD w Griazowcu, od 1942 roku minister sprawiedliwości w rzędzie Władysława Sikorskiego, współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
-
We Wrocławiu urodziła się Krystyna Tkacz, aktorka filmowa i teatralna, znana również jako znakomita wykonawczyni piosenek aktorskich; wystąpiła m.in. w serialach „Życie Kamila Kuranta” i „Alternatywy 4”.
-
Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na karę śmierci siedmiu członków Pogotowia Akcji Specjalnej NSZ za pacyfikację wsi Wierzchowiny. Wyroki wykonano.
-
We Lwowie w niewyjaśnionych okolicznościach zmarł ppłk Jan Włodarkiewicz „Damian”, współorganizator i do 1940 r. komendant Tajnej Armii Polskiej, komendant Konfederacji Zbrojnej (1941), pierwszy komendant organizacji dywersyjnej „Wachlarz” (1941–1942).
-
Na nadzwyczajnym posiedzeniu litewskiego rządu zwołanym przez prezydenta Antanasa Smetonę podjęto decyzję o przyjęciu polskiego ultimatum dotyczącego bezwarunkowego nawiązania stosunków dyplomatycznych.
-
W Międzyrzecu Podlaskim urodziła się Elżbieta Dzikowska, historyk sztuki, podróżniczka, operatorka i reżyserka filmów dokumentalnych, autorka książek i programów telewizyjnych, które prowadziła wspólnie z mężem Tony Halikiem.
-
W Warszawie urodził się Piotr Kuncewicz, pisarz, poeta, publicysta, krytyk literacki, autor m.in. książek „Samotni wobec historii”, „Agonia i nadzieja”, „Goj patrzy na Żyda. Dzieje braterstwa i nienawiści od Abrahama po współczesność”.
-
W Warszawie powstały Państwowe Zakłady Inżynierii, zajmujące się produkcją między innymi samochodów osobowych, ciężarowych, motocykli oraz czołgów i ciągników.
-
W Warszawie urodził się Wiesław Drzewicz, aktor, znany m.in. z seriali „W labiryncie” i „07 zgłoś się”; dużą popularność zyskał dzięki roli dozorcy w radiowych „Matysiakach”; swojego głosu użyczył postaci Gargamela z animowanego serialu dla dzieci „Smerfy”.
-
W Częstochowie urodził się Józef Andrzej Gierowski, historyk, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1981–1987.
-
W miejscowości Dębiec pod Poznaniem (dziś dzielnica miasta) powstał klub piłkarski Lutnia, od 1957 roku występujący pod nazwą Lech Poznań.
-
Na prośbę Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej Józef Piłsudski przyjął stopień Pierwszego Marszałka Polski; oficjalna uroczystość wręczenia buławy marszałkowskiej odbyła się 14 listopada 1920 r. podczas uroczystości na placu Zamkowym w Warszawie, po zwycięskiej wojnie polsko-bolszewickiej.
-
W Warszawie urodził się Jerzy Jurandot, poeta, satyryk, założyciel i kierownik literacki Teatru Syrena, autor tekstów piosenek, m.in. „Ada, to nie wypada”, „I wciąż się na coś czeka”, „Ballada o jednej Wiśniewskiej”, „Wio, koniku”.
-
We Lwowie urodziła się Włada Majewska, piosenkarka, aktorka, członkini „Wesołej Lwowskiej Fali”, żołnierz 2. Korpusu gen. Andersa, od 1945 przebywała na emigracji, współpracując z teatrem Mariana Hemara i Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa; część źródeł podaje jako datę jej urodzin rok 1914.
-
W Krzeszowicach urodził się Kazimierz Wyka, historyk i krytyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
-
W Tarnowie urodził się Józef Wolski, historyk starożytności, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek PAN, w 1939 roku aresztowany w czasie Sonderaktion Krakau, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.
-
W Toruniu urodziła się Elżbieta Zawacka, ps. Zo, kurierka i emisariuszka KG ZWZ-AK, jedyna kobieta wśród cichociemnych; po wojnie więziona przez władze komunistyczne; była drugą – po Marii Wittek – kobietą w polskiej armii ze stopniem generała.
-
W Purwiszkach urodził się Józef Łobodowski, poeta, pisarz, laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury w roku 1937, żołnierz kampanii 1939 r.; od 1939 roku przebywał i tworzył na emigracji.
-
W Paryżu urodził się Frederic Joliot-Curie, francuski fizyk, wspólnie z żoną Irene Joliot-Curie odkryli m.in. zjawisko sztucznej promieniotwórczości, za co w 1935 r. otrzymali Nagrodę Nobla.
-
W Genewie zmarł Józef Ignacy Kraszewski, pisarz, publicysta, wydawca, historyk, działacz społeczny i polityczny; autor ponad 600 książek, w tym 232 powieści, wśród nich wielu historycznych, takich jak „Stara baśń” czy „Za Sasów”.
-
W tygodniku „Wędrowiec” ukazał się pierwszy odcinek powieści Bolesława Prusa „Placówka”.
-
W Poznaniu zmarł Władysław Niegolewski, wielkopolski działacz społeczny i niepodległościowy, prawnik, uczestnik Wiosny Ludów i Powstania Styczniowego, poseł do parlamentów pruskiego i niemieckiego.
-
W Zagórzanach koło Gorlic urodził się Aleksander Skrzyński, dyplomata, minister spraw zagranicznych, w latach 1925–1926 premier RP.
-
W Ropczycach urodził się Józef Mehoffer, malarz, grafik; jeden z najwybitniejszych twórców Młodej Polski.
-
Powstanie Styczniowe: dyktator powstania gen. Marian Langiewicz został aresztowany przez Austriaków po przekroczeniu granicy pod Opatowem; władzę nad powstaniem objął Tymczasowy Rząd Narodowy.
-
W Turcji, niedaleko Stambułu, poświęcona została pierwsza chata w polskiej osadzie Adampol, założonej przez Michała Czajkowskiego przy udziale księcia Adama Czartoryskiego; osada, zachowując polski charakter, istnieje do dziś pod nazwą Polonezkoy.
-
W Petersburgu urodził się Józef Hauke-Bosak; pułkownik armii rosyjskiej (do 1862 r.); w czasie Powstania Styczniowego generał i naczelnik powstańczych sił zbrojnych województw krakowskiego i sandomierskiego; zginął w 1871 r. walcząc po stronie Francji w wojnie z Prusami.
-
W Smulnie koło Brodów w Galicji urodził się Józef Korzeniowski, powieściopisarz, dramaturg, pedagog, autor m.in. sztuk „Karpaccy górale” i „Sąd przysięgłych albo Pozory” oraz książek „Spekulant”, „Garbaty”.
-
W Warszawie urodził się Józef Dwernicki, uczestnik kampanii napoleońskich, dowódca kawalerii w Powstaniu Listopadowym, zwycięzca bitwy pod Stoczkiem.
-
W Lunnéville zmarła Katarzyna Opalińska, królowa Polski, księżna Lotaryngii, wdowa po królu Stanisławie Leszczyńskim, matka Marii Leszczyńskiej, żony króla Francji Ludwika XV.
-
W zajętej przez Polaków Moskwie wybuchło powstanie, kierowane przez księcia Dymitra Minina – zostało stłumione po kilkudniowych walkach.
-
W Skokówce urodził się Jan Zamoyski, hetman wielki koronny i kanclerz wielki koronny.
-
W Krośnie Odrzańskim zmarł Henryk I Brodaty, książę śląski i krakowski.
-
W bulli papieża Grzegorza IX potwierdzającej nadania na rzecz zakonu joannitów pojawiła się pierwsza pisemna wzmianka o Kaszubach.
-
W Poznaniu zmarł książę Kazimierz Odnowiciel, władca Polski w latach 1034–1058.
Joana100
Ostatnie wpisy Joana100 (zobacz wszystkie)
- Rosyjskie wojsko ostrzega, że pociski uranowe spowodują nieodwracalne szkody dla wszystkich Ukraińców - 25 marca 2023
- Toksyczne składniki kosmetyków i produktów higieny osobistej - 25 marca 2023
- Andrzej Gwiazda dostanie 1,3 mln zł odszkodowania za aresztowanie. Zapadł wyrok Sądu Najwyższego - 25 marca 2023